27-02-2024 ‘Proef de Stilte’: Abdij Koningshoeven

 

Dag 1

10 gasten, 1 aspirant-gids en 1 gids treffen elkaar vanmiddag in het proeflokaal van abdij Koningshoeven. Elk van ons met eigen bagage en met eigen verwachtingen. Bij een kop koffie horen wij elkaars namen en zien wij elkaars zin en enthousiasme. Toon leidt ons na de koffie rond door de brouwerij. We lopen door het huis van La Trappe, het bekende trappistenbier wordt hier gemaakt. Aan het eind mogen wij ook proeven, ‘proef de stilte’, het adagium van het klooster kleurt het bier.

Voor mij is dit bekend terrein, jaarlijks begeleid ik vanuit de abdij een wandelmaat-reis. Voor mij is het toch ook weer spannend, wegens Corona is het inmiddels 3 jaar geleden dat ik hier voor het laatst was met een groep.

Broeder Jakobus’ hartelijke welkom breekt vervolgens de spanning. Hij vertelt over de plek waar wij zijn. Hij leidt ons ontspannen rond door abdij en gastenhuis. In de ijskoude gangen treffen wij een van de hier verblijvende vluchtelingen met zijn loslopende hondje. Hij spreekt alleen Russisch en Oekraïens. Een welgemeende glimlach kent geen (taal)grenzen.

 

Over en weer zien wij elkaar

Elk van ons is er klaar voor: een adempauze tijdens deze verwachtingsvolle adventstijd.
Onze reis is begonnen…

Ik wens je genoeg stilte
om op te kijken
naar de sterren.

Genoeg eenvoud
om ontzag te tonen
voor het kleine.

Genoeg vertrouwen
om het goede
zijn weg te lasten vinden

Genoeg verwondering
om het ondenkbare
te zien gebeuren.

(Kris Gelaude)

 

Avond dag 1

Tijd nemen wij om elkaar beter te leren kennen. Aan de hand van een voorwerp vertelt ieder over een eigen ervaring met advent. Samen zingen we mee met een persoonlijk nummer, een traan van ontroering zie ik bij een verhaal over eenvoud en vriendschap. Mooi ook een bijbeltekst, op het oog losstaand van de advent, voor de reisgenoot een brontekst over stilte, hoop en verlangen.

Tot slot nog een wijntje, trappistenbiertje of glas fris, elkaar verkennen, nog iets meer. We maken het niet te laat, de luxe kamer met eigen sanitair (de oude gastenkamers worden sinds Corona niet meer gebruikt) en de vroege nachtwake vragen om stilltetijd.

 

Dag 2

Nooit eerder nam ik deel aan de om 4.15 uur geplande nachtwake. Ik ben geen ochtendmens, mijn slaap is mij lief. Tot nog toe. Mijn wekker zet ik om 3.30 uur. De gastenbroeder heeft mij overtuigd: juist het donker van de nacht, de kapel is slechts verlicht met het licht van  1 kaars, de broeders ritselen zich in het duister naar binnen…, 30 minuten voor aanvang van de wake, zorg dat je er bent…Ik kijk haast naar dat magische moment uit.

Maar helaas, de wekker weigert dienst, ik word wakker van de klokken, haastig rennend sluit ik bij de nachtwake aan, het magisch half uur heb ik (alweer) gemist. Na het ontbijt is het tijd voor de wandeling rondom het Galgenven. IJs en mist betoveren de omgeving. De gesprekken verstillen en verdiepen als vanzelf. Het heeft iets magisch. Misschien is dat verwondering? Gisteren en morgen blijken tijdens deze wandeling en na een dag in het klooster-ritme te hebben ervaren, naar de achtergrond verdwenen.

 

Middag dag 2: Lectio Divina

De groep verzamelt zich in de grote zaal. Beetje spannend vinden ze het wel, Lectio Divina, lezen met je hart, een vorm van vertraagd lezen, een andere vorm van pelgrimeren. Wat kan je daar nou van verwachten? Stap voor stap neem ik ze mee. Elk van de deelnemers mediteert lopend en in gesprek op een aantal woorden in de tekst van een gedicht van Ute Latdorf. Wat zeggen deze woorden jou, wat voel je in je hart, waar tref je deze woorden in je kindertijd? In de grote kloostertuin lopen wij langs bos en ven. Mooi de gesprekken, of we nog even langer kunnen lopen? De middag eindigt met een natuur-associatie. Een kort beeld van wat er die middag is gebeurt, een aantal deelnemers vertelt mij later over de kracht/het inzicht die zij vanmiddag in alle eenvoud hebben ervaren. Een andere deelnemer kan na afloop niet wachten om te gaan shoppen in de kloosterwinkel, ook goed 😊.

 

Avond dag 2: Een ritueel van verwondering

Het programma op de avond van dag 2 laat ik in de voorbereiding altijd open. Er zijn opties, ik beweeg mee met de groep en laat de invulling in de loop van de dag gebeuren.

Een van de reisgenoten heeft mij in vertrouwen verteld dat zij in haar bagage een theedoos heeft. Zij heeft uit het theemuseum in Noord Groningen diverse soorten thee meegenomen, ze heeft stilte-thee, thee van verwondering, thee voor verbinding en thee voor ontmoeting en onthaasting. Tijdens een opleiding heeft zij een thee-ritueel ontwikkeld, de wandelmaat spreekt haar aan omdat deze qua kernwoorden passen bij haar thee-momenten.

Heel voorzichtig vraag ik haar of zij dit ritueel op de tweede avond wil delen met de groep. Haar reactie is duidelijk: veel te spannend, te persoonlijk en niks voor haar. Ik laat het los en vraag haar er over na te denken, het past bij het weekend, de groep zal haar naar mijn overtuiging alle vertrouwen geven, het is aan haar, in het ergste geval zie je ons nooit meer….. Na de avondmaaltijd kijk ik haar vragend aan, ga je het doen? Ze blijkt er de hele dag over nagedacht te hebben, ze voelt het vertrouwen…

En zo gebeurt het op de avond van dag 2 dat wij met elkaar thee drinken. De reisgenoot heeft het ritueel ingeleid met een persoonlijk verhaal, en verhaal over God, over thee, over de stilte van het Groningse platteland. Ontroerend mooi, we ervaren met elkaar de verwondering die ik niet in woorden kan omschrijven.

 

Dag 3

Vandaag verkennen wij de Kerkeindse heide en lopen wij langs de elektriciteitspalen die ik liefkozend de naam ‘Trouwe Wachters’ heb gegeven. De geiten staan even verderop op ons te wachten, voor hen remmen we af, net als voor onszelf. Hartverwarmend zijn de gesprekken met elkaar en met de gastenbroeder. Mooi is het warme afscheid. Wat was het bijzonder het meeleven in de abdij, met deze groep tijdens de adventtijd. Licht en leven, zo noemde een van ons deze dagen. Niets aan toe te voegen, dankbaar.

Het Wandelmaat-weekend zit er weer op. Vermoeid en tegelijkertijd vol met energie ben ik weer thuis. Niet goed weet ik wat ik er over moet zeggen, woorden heb ik even niet. Ik kan het onhoorbare geluid van de stilte niet beschrijven.